Wydruk Dziedzictwo - A3

Dziedzictwo

Projekt „Dziedzictwo” przedstawia u podstawy, popularne wśród dawnych ludów indoeuropejskich, trzy mityczne boginie losu. W antycznej Grecji zwane były Mojrami, na obszarze Skandynawii Nornami, u rzymian Parkami, a na słowiańszczyźnie Rodzanicami, Narecznicami lub Sudiczkami.

Jak plotły się losy pradawnych Słowian?

Rodzanice wyobrażano sobie niekiedy jako niewidzialne duchy, lub właśnie jako boginie, dzierżące w dłoniach wrzeciona, na których przędą nić życia. Wierzono, że reprezentują one trzy pokolenia kobiet – młodą dziewczynę, kobietę w sile wieku oraz staruszkę. Według Słowian opiekowały się ciężarnymi, a następnie odwiedzały nowo narodzone dziecko, zaplatając nici jego przeznaczenia. Aby przyszły los niemowlęcia był dlań łaskawy, należało odpowiednio ugościć wieszczki – na ich cześć przygotowywano ucztę, składającą się z chleba, sera, kaszy i miodu. 

Przeszukując opracowania starych wierzeń, znaleźliśmy również inne bóstwo kojarzone z losem człowieka, czyli Dolę. Przedstawiano ją jako kobietę z kołowrotkiem przędzarskim, na którym plecie losy ludzkiego życia. To od tej postaci wzięły się, występujące w języku polskim, określenia – dola i niedola (będące w wierzeniach Słowian personifikacją dobrego i złego losu). Możliwe jest, że Rodzanice są naturalną ewolucją starszej bogini. Dlatego na nie-Lichej grafice znalazł się atrybut Doli, czyli kołowrót, łączący splecione przez bóstwa nici z korzeniami przodków.

Religia słowiańska twierdziła, że człowiek nie rodzi się jako czysta karta. W jego genach odnaleźć można historię przodków, ich doświadczenia, myśli i postępowanie. W Licho czerpiemy z tej przeszłości, cofając się aż do czasów zamierzchłych. W nawiązaniu do naszych korzeni, na grafice umieściliśmy również pomnik Svantevita (Światowida, Świętowita), boga patrzącego w cztery strony świata. Pomnik ten, jeden z najznamienitszych, przepełniony ogromną symboliką, datowany jest na IX-X wiek. Święty Wit „wrócił” w 1848 roku – to właśnie wtedy pomnik został wydobyty z rzeki Zbrucz, w pobliżu wsi Liczkowce. I tak samo wróci jeszcze w naszych pracach, a wówczas napiszemy o nim znacznie więcej...